Önce Musul harekatının zamanlaması ve Musul’un DAEŞ’ten temizlenmesi dışındaki amacı ya da asıl amacın ne olduğundan bahsetmem gerekiyor. Musul Harekatı bir yıldan fazladır düşünülen ama kimlerin katılacağı ve harekat sonrası paylaşımın ya da yeniden yapılandırmanın nasıl olacağı konusunda sıkıntılar çıkacağı için bir türlü başlatılamayan bir harekattı. Peki ne oldu da ya da nasıl bir anlaşma yapıldı da bu harekat şimdi başlatıldı.
Harekata kimlerin katılacağı ve harekat sonrası Musul’un nasıl yapılanacağı hatta paylaşım konusunda başta İran olmak üzere diğer gruplarla bir anlaşmaya gidildiği anlaşılıyor. Peki hepsi bu kadar mı? Zamanlama konusunda başka bir faktör yok mu? Ben olduğunu değerlendiriyorum.
Suriye’de, Rusya desteğindeki Suriye Ordusu’nun Halep’i ele geçirmek üzere olduğunu biliyoruz. Türkiye’nin desteğindeki ÖSO unsurlarının El Bab’a doğru ilerlediği de açık. Halep’in ele geçirilmesinden sonra Rusya ve Suriye’nin DAEŞ’in ana karargahı olan Rakka’ya yönelme ve başarılı olabilme ihtimalini azaltmak için Musul harekatıyla bölgeden kaçan DAEŞ teröristlerinin Rakka’ya kaçması ve buranın daha da güçlenmesi sağlanacaktır. Yani ABD Irak’ın yeniden yapılandırılması için Musul Harekatını yaparken Rusya, Suriye ve Türkiye’nin Suriye’de kendi inisiyatifi dışında hareket etmelerinin de önünü kesmeyi amaçlamaktadır.
Bu amacı nasıl gerçekleştirecektir? Tabii ki Rakka’daki DAEŞ güçlerini daha da artırarak ve Rusya, Türkiye ve Suriye’nin önüne daha hatırı sayılır bir güç çıkararak. Üstelik Rakka’da sıkışacak ve gidecek yeri olmayan DAEŞ’in daha da saldırganlaşacağı ve elinde buluna kimyasal silahları da kullanabileceği olasılığını bir kenara atmamak gerekiyor. Diğer bir ifade ile ABD santranç da yeni bir hamle daha yaparak ya da iç hat manevrasıyla Suriye, Türkiye ve Rusya’yı oyalayarak Musul’un / Irak’ın yeniden yapılandırılması, paylaşımı için gereken şartları oluşturacak yeni bir hamlede bulundu. Bence şimdilik başarılı oldu gibi görünüyor.
Peki bu hamlenin başarısından nasıl emin olabildi ya da neye dayanarak bu hamleyi yaptı. Çünkü bölge ülkeleri ve bölgedeki gruplar bir türlü bir araya gelemiyorlar. ABD de bölge ülkeleri arasındaki bu dağınıklık ve ittifak kuramamaktan, sadece kısa vadeli çıkarlarını düşünmelerinden istifade ediyor. Şartları oluşturup bölgedeki oyunu istediği gibi yönlendirme imkanını buluyor.
ABD’nin santrancı istediği gibi oynamasına imkan vererek, kendi kısa vadeli çıkarlarını düşünen ülkelerin ve grupların liderleri sadece kaybediyorlar ve ülkelerini köleliğe, yoksulluğa, iç savaşa ve yıkıma sürüklüyorlar.
Yapılması gereken, ABD’nin bu oyununu bozacak hamle bölge ülkelerinin ittifak kurması ve Rusya ile birlikte hareket etmesidir. Bölge ülkelerinin ittifakını sağlayabilirsek, daha doğrusu sağlamak zorundayız, ABD’nin bölge ülkeleriyle oynamasına mani oluruz ve Rusya ile birlikte gücü dengeleriz. Bu da bölge ülkelerinin kendi kaderleriyle ilgili inisiyatifi almalarına imkan verecektir.
İsmail Hakkı PEKİN
Aydınlık/19,10,2016
