Sosyo-ekonomik durumumuz ve yediğimiz yiyecekler dahil olmak üzere çevresel etkenler ömrümüzün süresini belirlemekte önemli rol oynuyor. Bununla birlikte, insan ömründeki varyasyonun yaklaşık yüzde 20 ila yüzde 30’u genomumuzun derinliklerinde. İnsan dayanıklılığının anahtarı DNA dizimizde barınıyor.
İsviçre Biyoinformatik Enstitüsü’nden bir ekip, insan yaşam süresinin hangi genetik varyantlara bağlı olduğunu bulmak amacıyla 116 bin kişinin genetik verilerini analiz ederek, 2.3 milyon insan tek nükleotid polimorfizmini (DNA’nın en küçük yapıtaşı nükleotidlerin tekinde gelişen mutasyon) araştırdılar. Bulgular, yakın zamanda saygın bilim dergilerinden Nature Communications’da “Bayes Teorisi ile ilişikli tarama, insan ömrü ve bağlantılı biyolojik belirteçlerle ilişkili lokasyonları gösteriyor” başlıklı makalede yayımlandı. Araştırmacılar, daha önce bilinmeyen 14 varyant da dahil olmak üzere insan ömrüyle bağlantılı tek nükleotid polimorfizminin benzersiz bir sayısını ortaya koydu.
MUTASYONA KOMŞU ÜÇ GEN
İsviçre Biyoinformatik Enstitüsü’nde grup lideri ve Sosyal ve Koruyucu Hekimlik Enstitüsü’nde (CHUV) Yardımcı Doçent olan Doktor Zoltan Kutalik ve ekibi araştırmalarında, yaşla ilişkili hastalıklarla bağlantılı olduğu bilinen DNA’daki değişikliklere öncelik verdiler. Dr. Kutalik yaptıkları araştırmanın şimdiye kadar ortaya çıkarılan yaşam süresi ile ilişkili genetik belirteçlerin en büyüğü olduğunu söyledi. 10 kişiden 1’i bu belirteçlerin bazılarını taşıyor ve genel nüfusa göre ömrü bir yıla kadar kısalıyor.
Araştırmacılar, tek nükleotid polimorfizmlerin ömrü kısaltan sürümünü taşıyan bir kişinin yedi ay daha önce ölebileceğini bulgularında ifade ettiler. Araştırmanın ortaya koyduğu bulguya göre, çoğu tek nükleotid polimorfizmi, ömrü tek bir hastalıktan veya risk faktöründen daha fazla etkiliyor. Araştırmacılar buna şizofreniye yatkın olmanın yanı sıra sigaraya daha bağımlı olmak gibi örnekler verdiler. Araştırmacılar, nikotin bağımlılığını etkileyen tek nükleotid polimorfizmlere komşu üç genin alt beyinde ifade seviyelerinin ömrün uzamasında etkili olduğunu da saptadı.
Yayımlanan makalede, “Daha ileri analizler, komşu genlerin (RBM6, SULT1A1 ve CHRNA5) beyin ifade seviyelerinin ömrü uzatmaya neden olabileceğini ortaya koydu. Model organizmalardaki gen ifadesi ve kalori kısıtlama deneyleri, ömrün modüle edilmesinde RBM6 ve SULT1A1’in rolünü doğruladı” ifadesi yer aldı. Çalışmanın ortak yazarlarından Profesör Johan Auwerx, “Bu üç gen, 85 ila 100 yılın ötesinde hayatta kalmayı etkiliyor olabilir. Bu hipotezi desteklemek için, RBM6 gen ifadesi düşük farelerin daha uzun yaşadığını gösterdik” dedi.
Araştırma ekibi lideri Lozan Üniversitesi’nde profesör olan çalışma ortak yazarı Marc Robinson-Rechavi de “İnsanlardaki tek nükleotid polimorfizmlerden bazılarının gen ifadesine etkisi, farelerde düşük kalorili bir diyetin ömrü olumlu etkilemesine benziyor” diye konuştu.
EVREKA
Doç.Dr.Şehime G.Temel
Aydınlık/01.08.2017
Bayesian association scan reveals loci associated with human lifespan and linked biomarkers
- Nature Communications 8, Article number: 15842 (2017)
-
- Received: 07 October 2016
- Accepted: 08 May 2017
- Published online: 27 July 2017
-
Abstract
The enormous variation in human lifespan is in part due to a myriad of sequence variants, only a few of which have been revealed to date. Since many life-shortening events are related to diseases, we developed a Mendelian randomization-based method combining 58 disease-related GWA studies to derive longevity priors for all HapMap SNPs. A Bayesian association scan, informed by these priors, for parental age of death in the UK Biobank study (n=116,279) revealed 16 independent SNPs with significant Bayes factor at a 5% false discovery rate (FDR). Eleven of them replicate (5% FDR) in five independent longevity studies combined; all but three are depleted of the life-shortening alleles in older Biobank participants. Further analysis revealed that brain expression levels of nearby genes (RBM6, SULT1A1 and CHRNA5) might be causally implicated in longevity. Gene expression and caloric restriction experiments in model organisms confirm the conserved role for RBM6 and SULT1A1 in modulating lifespan.
