Robert L. Park’ın “Superstition: Belief in the Age of Science” adlı kitabı
Türkçe’ye “Batıl İnanç-Bilim Çağında İtikat” olarak çevrildi ve İstanbul Kültür
Üniversitesi Yayınları arasında yer aldı. Bu kitaptan öğrendiğimize göre, John
Templeon Vakfı, ruhsal gerçeklikleri araştırma veya keşfetme yönündeki
ilerlemeler için Templeton Ödülü (Templeton Prize for progress toward research
or discoveries about spiritual realities) veriyor. “Parasal ödül günümüzde 1.5
milyon dolardır. Bu ödül, Nobel Ödülü’nden daha fazla olması için her yıl
yeniden ayarlanır”. Richard Dawkins’in Tanrı Yanılsaması (The God Delusion)
adlı kitabında da değindiği gibi, bu ödül, “din hakkında iyi şeyler söyleyen”
biliminsanlarına veriliyor. Bu ödül sahiplerinin çoğu fizikçi ve
evrenbilimcidir.
BİLİM VE DİN
SAVAŞMASIN
Vatikan Gözlemevinde bir yandan gökbilim araştırmacılarıyla evrene ilişkin
araştırmalar sürerken diğer yandan da “Bilim ile inancın uyumlu bir biçimde
birlikteliği nasıl gerçekleşir?” sorusuna açıklama getirmeye çalışıyorlarmış.
Bu yöndeki çabalar gözlemevi çalışanlarının inanç ile usun birbirini
tamamlamasına ilişkin verdikleri derslerde açıkça görülebilirmiş. Vatikan,
“Bazı kültürel bağlamlarda din ile bilim sanki birbiriyle savaş durumundaymış
gibi gösteriliyor. Ancak biz hem bilim insanı hem de inançlı kişilerin
görüşleriyle farklı bir yaklaşım sunabiliriz” saptamasında bulunuyor. Bu açıdan
Vatikan Gözlemevi Bilim ile Dinin kesişme noktasında olduğunu savunuyor.
İngiltere’yi ziyaretinde Papaz Benedict XVI, Katolik okullarda şöyle
söylemiş: “İnsanlığın iyi bilimiminsanlarına gereksinimi var. Ancak, yaşamın dinsel
ve ahlaki boyutunu dikkate almazsa bilimsel bakış açısı son derece dar bir
bölgeye kısıtlanır, diğer yandan, din de, eğer yaşamı anlamamızda bilimin
yapmış olduğu katkıyı dikkate almazsa, kendisini dar kalıplara sokar.
Gökbilimin insan kültüründeki rolü evrenin en büyük ölçeklerde resmini
sergilemektir. Biz bunu gerçekleştirmekten mutluluk duyuyoruz”.
GÖZLEMEVİ KADROSUNA
GİRİŞ KOŞULU
Vatikan Gözlemevinin Günümüzde Hiç Yoktan Yaradılış konulu (Creatio ex
Nihilo Today) dinler arası araştırma konferansında sunulan bildiriler Ekim 2010
tarihinde Yaradılış ve Abraham’ın
Tanrısı (Creation and the God of Abraham) başlıklı kitapla yayınlandı (editor
David B. Burrell, Carlo Cogliati, Janet M. Soskice ve William R. Stoeger,
Cambridge University Press, 2010). Bu konferans 9-15 Temmuz 2006 tarihlerinde
Castel Gandolfo’da yapıldı ve tek tanrılı dinler olan Yahudilik, Hristiyanlık
ve İslam dinine inanan kişilere ev sahipliği yaptı.
Bilimsel kisveli gözlemevine giriş koşulu Kutsal Teolojide uzmanlaşmak!
Vatikan Gözlemevi kadrosuna katılmadan önce Gabriele Gionti 4 yıl süren
teolojik eğitimini Berkeley’deki Santa Clara Üniversitesi Cizvit Teoloji
Okulunda tamamlamış. Gionti teolojik çalışmalarını, Kutsal Teoloji Lisans
Tezini (Sacred Theology Licentiate) savunarak yapmış. Tezin konusu, sicim
kuramının savunduğu birden çok evrenin var olma olasılığına ilişkin tartışılan
konularmış: Multievrenlerde Teoloji? (Theology in a Multiverse?). Bu
tartışmalar Antropik İlkenin canlanmasına ve Akıllı Tasarım’ın tartışılmasına neden
olmuş. Bu tartışmanın canlı bir örneği olarak Susskind’in Kozmik Alan: Sicim
Kuramı ve Akıllı Tasarım İlüzyonu (The Cosmic Landscape: String Theory and the
illusion of the Intelligent Design) kitabı gösteriliyor. Bu tartışmalar
çağımızdaki yeni ateizmin üzerinde büyük bir etki yapmış.
EĞİTİM VE HALKLA
İLİŞKİLER
Eğitim şart! Vatikan bu konuda da başarılı! Vatikan’a eğitim konusunda
yardımcı olan Emmanuel M. Carreira İspanya, Ekvador ve Peru’daki
üniversitelerde Bilim ve İnanç konusunda seminerler vermiş. Ekvador ve Peru’da
6 hafta kalmış ve Bilim ve İnanç konusunda toplam 60 konuşma yapmış. Vatikan
müdür yardımcılarından Guy J. Consolmagno, ABD ve İngiltere’deki okul ve kilise
gruplarına astronomi, kilise ve bilim konularında kamuya açık 57 konuşma yapmış.
Uluslararası Astronomi Birliği’nin (IAU) Ulusal (Italya) Komite Başkanı
Christopher J. Corbally’nin 10-11 Aralık 2010 tarihlerinde Primland, Meadows of
Dan, VA konuşmasının başlığı oldukça ilginç: ET’lerle karşılaştığında din
varlığını sürdürebilecek mi? (Will Religion Survive An Encounter With
Extraterrestrials?) Vatikan Gözlemevi Müdürü Jose G. Funes, Alberta
Üniversitesi’nde (Edmonton) “Bilim ve İnanç birbiriyle niçin ilgilenir?” (Why
Science and Faith Matter to Each Other?) başlıklı bir konuşma yapmış. Vatikan
Gözlemevi bilim felsefecilerinden Alessandro Omizzolo, 2010 yılında birçok
kuruluşta evrenin kozmolojik betimlemesiyle evrenin yaradılışına ilişkin İncil
söylemlerinin ilişkisini anlatmış.
HAWKING KENDİNİ TANRI
MI SANIYOR?
Christopher J. Corbally 3 Eylül 2010 tarihinde ABD “Catholic” sitesinin
konuk blog’unda İnancın quantum sıçramaları (Quantum leaps of faith) başlıklı
bir söyleşide bulunmuş! Corbally söze şöyle başlamış: “Basın yayın organları
Stephan Hawking’in yeni kitabından (The Grand Design) oldukça provokatif
alıntılar yapıp duruyor. Bu alıntılardan bir tanesi şöyle: ‘Çekim denen bir
yasa olduğu için evren kendisini hiç yoktan yaratabilir ve yaratacaktır.
Kendiliğinden (spontaneous) yaradılış hiçliğin değil belli bir şeyin varlığının,
evren niçin var, biz niçin varız’ın nedenidir’
“Ben bir Katolikim, bu düşünceye şöyle düşünerek tepki gösterebilirim,
‘Hawking kim olduğunu sanıyor, Tanrı mı?’ Felsefe, ‘böylesi bir nedene
gereksinim var mı yoksa çekim yasası ‘oluşumu gerçekleştirdiği’ için mi
olmuştur?’ sorusuna yanıt veremez. Bu soruya ancak teoloji yanıt verebilir.
Yanıt, sevgisi sonsuz olan bir Yaratıcı’yı gündeme getirir ve varolan her şey
O’nun varlığına bağlıdır. Bu yanıt inananları, Tanrılarının varlığının
deneyimini yaşamış olanları zevkten titretir. “Bu nedenle Hawking’in kitabını
okumalıyım, bakalım benzetmeleri karıştırıyor mu yoksa, provokatif de olsa,
esas olarak uzman olduğu fiziğe mi bağlı kalıyor”.
“Bilim kuşku duyma kültürüdür” (R.
Feynmann). Dinde ise kutsal kitaplarda yazılana kuşku duyamazsınız; ilahiyat
doktorlarının yazdığı reçetedeki hapları olduğu gibi yutmak zorundasınız,
çiğnemeye kalkarsanız acı gelebilir! Son sözler Batıl İnanç - Bilim Çağında
İtikat adlı kitaptan!
