Avrupa’nın Vergi Cennetinin Türk Müdavimleri:
AB üyesi olmanın avantajlarını da kullanan Akdeniz’in küçük ada devleti Malta yüzde beşlik vergi oranı ile kendi devletlerine fazla vergi vermek istemeyen büyük şirketleri ve varlıklı yabancıları kendisine çekiyor. Bu küçük devlet şimdilerde İtalyan mafyası, karanlık Rus işadamları ve tanınmış Türklerin favori iş merkezlerinden biri haline geldiği görülüyor.
Geçtiğimiz üç ay boyunca, 16 ülkeden 12 medya kuruluşunu ve 38 gazetecinin bir araya gelmesiyle hayata geçen European Investigative Collaborations (EIC) sayısı 150 bini geçen belgeyi inceledi ve uluslararası şirketlerin Malta’yı vergi kaçırmak için nasıl kullandıklarını ortaya çıkardı. Bu araştırmaya takılanlar arasında Türkiye’nin önde gelen siyasetçileri de var. MaltaFiles veya Malta Belgelerinden önümüzde dönemde Türkiye’yi ilgilendiren yeni bilgilerin gelmesi bekleniyor. Malta Belgelerinin güvenilirliği konusundaki soruları burada cevaplamıştık. Bununla birlikte bu iddialara muhatap olan Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Enerji Bakanından bir yalanlama veya cevap gelmediği görülüyor.
Şimdiye kadar Malta Belgelerinden öğrendiklerimiz şunlar:
Çalık Holding’in Offshore Planı ve Albayrak’ın Varlık Barışı
19 Mayıs 2017’de yayınlanan ilk haber Çalık Holding’in Offshore Planı ve Albayrak’ın Varlık Barışı ile ilgiliydi. Bu habere göre; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın CEO olarak görev yaptığı dönemde Çalık Holding, Türkiye’de vergi ödememek için Malta ve İsveç’te kurulu şirketleri içeren bir offshore sistemi kurdu.
Ancak, bir süre sonra bu sistemin kullanılmasına ihtiyaç kalmadı. Haberdeki iddiaya göre daha basit bir yöntem buldukları için bu sistemden vazgeçtiler. Albayrak, 2015 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olduğunda, Çalık Holding’deki eski iş arkadaşlarının yazdığı bir vergi affı kanununun meclise sunulmasına aracı oldu. Varlık Barışı olarak da adlandırılan bu kanun sayesinde, Çalık gibi şirketlerin yurtdışındaki offshore hesaplarında tuttuğu milyonların vergi ödemeden ve hesabı sorulmadan Türkiye’ye girişine izin verildi.
Yıldırım Ailesinin Yeni Gemileri ve Offshore Serveti ile Cami İnşaatı için Pendik Belediyesine yapılan bağış
24 Mayıs 2017’de yapılan ikinci haber Başbakan Binali Yıldırım’ın Ailesine ait Yeni Gemiler ve Offshore Serveti ile Cami İnşaatı için Pendik Belediyesine yapılan bağış ile ilgili. Bu habere göre Başbakan Binali Yıldırım’ın ailesinin finansal ilişkileri araştırıldığında, daha önce varlıkları bilinmeyen üç Malta gemisi de dahil olmak üzere en az 11 kargo gemisini ve Hollanda’daki yedi gayrimenkulü içeren, yaklaşık 140 milyon avro değerinde bir malvarlığının ortaya çıktığı iddia ediliyor. Aynı haberdeki bir başka iddia ise ailenin gizemli bir şekilde Pendik Belediyesi’ne yaptığı 600 bin avroluk bağışa yönelik.
2009’un Ağustos ayında, o sırada Ulaştırma Bakanı olan Binali Yıldırım yaptığı bir konuşmada “Yabancı bayraktan Türk bayrağına geçmek için üç ay süre tanıdık, bu süre zarfında Türk bayrağına geçenlerden para almıyoruz. Mazeret ortadan kalktı. Türk bayrağına geçmeyenler ısrar ederlerse biz burada iyi niyet görmüyoruz. Denizcilik Müsteşarlığımız bu konuda çalışıyor da.” derken bu sözleri dinleyenler arasında oğlu Erkam Yıldırım da bulunuyordu. Habere göre, bu esnada Erkam Yıldırım’ın Hollanda Antilleri’nin bayrağını dalgalandıran en az bir gemisi vardı. Kargo gemisi ‘City’, Yıldırım’ın Antiller’de kurulu ve gerçek sahibi gizlenen offshore şirketi üzerine kayıtlıydı. 2009’dan sonra ise ailenin yabancı bayraklı gemi filosu gittikçe büyüdü.
European Investigative Collaborations’ın (EIC) Malta Files projesi kapsamında Yıldırım ailesinin serveti üzerine yapılan araştırmaya göre, aileye ait olup Malta ve Hollanda’da bulunan, yabancı bayraklı ve yabancı ülke şirketlerine kayıtlı en az 11 kargo gemisinin varlığını ve dolayısıyla ailenin gemilerden gelen ve 100 milyon doları geçen bir serveti bulunuyor.
The Black Sea’nin diğer bir iddiasına göre Yıldırım ailesi banka kredisi kullanmadan, nakit olarak Hollanda’da yedi adet gayrimenkul satın aldı. Yıldırım ailesine yönelik son iddiaya göre ise Hollanda’daki aile şirketlerinden birisinin Pendik Belediyesi’ne cami yapımı için gizli olarak 600 bin avro bağış yaptı. Yıldırım ailesinin cami inşaatı için gizlice Pendik’e neredeyse iki milyon lirayı neden verdiği ise bilinmiyor.
Erdoğan Ailesinin Gizli Offshore Anlaşması
26 Mayıs 2017’de yayınlanan son haber ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ailesinin Gizli Offshore Anlaşması ile ilgili. İddiaya göre Erdoğan ailesi, Man Adası ve Malta’daki offshore şirketleri aracılığıyla milyonlarca dolar değerindeki Agdash adlı petrol tankerinin sahibi olmuş.
Petrol tankeri için yapılan anlaşmaya aracılık edenler ise İstanbul’da kurulu Palmali Group’un sahibi Azeri-Türk iş adamı Mübariz Mansimov Gurbanoğlu ve Erdoğan’ın yakın dostu SOM Petrol’ün sahibi iş adamı Sıtkı Ayan. Malta Files belgelerine göre Ayan 2008’de yedi milyon, Mansimov ise 2008’den beri Erdoğan ailesine gemi için yaklaşık 23 milyon dolar ödemiş. Erdoğan’ın Mansimov’a bu büyük “hediye” karşılığında nasıl ayrıcalıklar tanıdığının doğrudan bir kanıtı yok, ancak 2008’den sonra milyarder iş adamının ticaretteki başarısının gözle görülür şekilde arttığı ise oldukça aşikar.
Azeri-Türk iş adamı, 2010 yılında Port Bodrum Yalıkavak’ı satın aldı ve süper lüks bir marina inşa etti. Daha sonra da yine Bodrum’da bulunan Tilkicik Koyu’nun özelleştirme ihalesine girdi ve 370 milyon lira teklif vererek ihaleyi kazandı. Mansimov’ın en büyük girişimi ise 2008 yılında yarı hissesini satın aldığı Tekfen İnşaat. Tekfen, Bakü-Ceyhan ve TANAP boru hatlarından geçtiğimiz yıllarda büyük ihaleler kazandı. Tekfen’in sadece TANAP için aldığı ihalenin bedeli yarım milyar dolar.
Alim Kahraman
Washington Hattı / 29.05.2017
