Türkiye
hala Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 176 numaralı “Madenlerde Güvenlik ve Sağlık
Sözleşmesi“ni imzalamadı. Sözleşme maden işletmesi sahiplerine
ve hükümetlere önemli sorumluluklar getiriyor. 1995 tarihli sözleşmeyi 26
ülke imzaladı. 4 Haziran 2014′te Fas’ta, 19 Temmuz 2014′te de Rusya’da
yürürlüğe girecek olan sözleşmeyi ise Türkiye imzalamıyor.
17 Mayıs 2010’da 30 maden işçisinin
öldüğü Zonguldak’taki patlamanın ardından Türkiye ILO 176’yı yeniden gündemine
almış ancak imzalamamıştı.
ILO 176′nın neden imzalanmadığı sorusu
soru önergeleri ve Meclis kürsü konuşmalarında birçok defa hükümetin önüne
geldi. En son 11 Ocak 2012′de Cumhuriyet Halk Partisi Bartın
Milletvekili Rıza Yalçınkaya da aynı soruyu yöneltmiş, eski Çalışma
Bakanı Faruk Çelik şu cevabı vermişti:
“176 sayılı ILO sözleşmesi Yeraltı ve
Yerüstü Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ve
Sondajla Maden Çıkarılan İşletmelerde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
incelendiğinde bahse konu sözleşme ile paralellik arz ettiği hatta çok daha
kapsamlı hükümler içerdiği görülmektedir.”
Sözleşmede neler var?
* Sözleşmeyle işverenler kazaları
önlemek için her türlü önlemi alma, işçileri bilgilendirme ve eğitme
yükümlülüğü altında.
* İşverenler riski kaynağında bertaraf
etmek, güvenli çalışma sistemleri tasarlamak, kaza riskleriyle ilgili işçileri
bilgilendirmek ve kaza olduğunda gerekli tıbbi yardıma ulaşmalarını sağlamak
zorunda.* İşverenler sözleşmeyle kaza sonrasındaki sağlık ve kurtarma etkinliklerinin kalitesinden de sorumlu hala getiriliyor.
* Sözleşme, hükümetlereyse teknik
kılavuzların hazırlanması, denetimlerin düzenlenmesi, denetimlere ilişkin
gerekli yasal düzenlemelerin sağlaması ve kazaların etkili soruşturulması gibi
yükümlülükler getiriyor.
* İşçilerin ve temsilcilerininse
kazaları, riskli durumları bildirmek, güvenlik ve sağlıklarına ilişkin
koşullara dair bilgi edinmek, güvenlik ve sağlık önlemlerinin karar süreçlerine
katılmak gibi hakları ve yükümlülükleri var.
Sözleşmeyi imzalayan ülkeler şunlar:
Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Belçika, Bosna Hersek, Botsvana,
Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Almanya, İrlanda, Lübnan, Lüksemburg,
Norveç, Peru, Filipinler, Polonya, Portekiz, Slovakya, Güney Afrika, İspanya,
İsveç, Ukrayna, ABD, Zambiya, Zimbabve (EA)
Kaynak: DAĞ MEDYA / 14.05.2014
