Çarlık Rusyası
III. Siyasi Dairesi danışmanının İstanbul Büyükelçisi M. Girs'e telgrafı
"Türkiye'yle savaş halinde Ermenilerin, Süryanilerin ve
Kürtlerin ayaklanmalarının tam zamanıdır."
Telgraf
No. 2851
23/10 eylül 1914
Yüksek başkomutan ve
Kafkas valisi, Türkiye'yle savaş halinde Ermenilerin, Süryanilerin ve Kürtlerin
ayaklanma hazırlıklarının tam zamanı olduğu konusunda hemfikirdir. Çeteler, İran
idaresinden tam gizli olarak Azerbaycan'daki konsoloslarımızın ve oradaki birliklerimizin
komutanlarının gözetimi altında oluşturulacaktır. Hazır halde bulunacak silahlar,
sadece gerekli zamanda verilecektir. Parasal destek için kredi vardır. Çeteler,
yalnız bizim iznimizle harekete geçirilecektir.
Bugün bakan sizin Amiral
Ebergard'a gönderdiğiniz telgrafa atıfta bulunarak genelkurmay başkanına
durumun gerginleşmesi sonucunda vakit kaybetmeden yukarıda belirtilen önlemler çerçevesinde,
ama tabii ki daha ayaklanma başlatmaksızın hazırlıklara geçilmesi gerekliliğini
belirten bir telgraf göndermiştir.
Klemm
(Mejdunarodnıe
Otnoşeniya V Epohu İmperializma. Dokumentı İz Arhiva Tsarskogo İ Vremennogo
Pravitelstva 1878-1917 gg., seri 3, c. 6, bölüm 1, s. 232 vd, Gosudarstvennoe
Sotsialno-Ekonomiçeskoe İzdatelstvo, Moskova-Leningrad, 1935.)
