ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Generali Joseph Votel ve ABD Ulusal İstihbarat Direktörü James R. Clapper, Türkiye’deki başarısız darbe girişimi sonrasında, Amerika’nın iyi ilişki içinde olduğu askeri liderlerin tutuklandığını söyledi.
28 Temmuz Perşembe günü, Aspen Güvenlik Forumu’nun Colorado eyaletinde gerçekleştirdiği panelde konuşan CENTCOM Generali Votel ve Ulusal İstihbarat Direktörü Clapper, Türkiye’deki darbe girişimi ve sonrasındaki gelişmelere dair soruları yanıtladı.
‘UZUN VADEDE ENDİŞELERİMİZ VAR’
Türkiye’de son iki hafta içerisinde yaşananların, ABD’nin Ortadoğu Stratejisi kapsamında Türkiye ile birlikte yürüttükleri operasyonlara zarar vermesinden kaygılandıklarını vurgulayan General Votel, “bu olayın kısa dönemden çok, uzun dönemli etkisinden endişe duyuyorum” ifadesini kullandı.
General Votel, İncirlik Üssü’ndeki faaliyetlerinin kısıtlanması, üsse yönelik uygulanan elektrik kesintisi ve akaryakıt ikmal sorunu, IŞİD’e karşı operasyonlarda yaşanabilecek zaaflar gibi kısa dönemli sıkıntıların yaşandığını ancak asıl olarak darbe girişiminin uzun dönemli etkisinden kaygılandıklarını belirtti. General Votel ile oturumu yöneten NBC News Dış Haber Temsilcisi Richard Engel’in diyalogu şu şekilde:
VOTEL: Uzun vadeli etkileri konusunda endişe duyuyorum: Size bu konuda bir örnek vereceğim, mesela Türk liderlerle, özellikle de askeri liderlerle kesinlikle iyi ilişkilerimiz vardı ve (IŞİD’e karşı) ilerlemeye devam ederken, bu (tasfiyelerin) ilişkilerimiz üzerindeki etkisinin ne olacağı yönünde endişelerim var.
RİCHARD ENGEL: Bu liderlerden hapiste olan var mı şu anda?
VOTEL: Evet, sanırım şu an bazıları hapiste.
‘İŞBİRLİĞİMİZ MÜKEMMELDİ’
CENTCOM Komutanı Joseph Votel, Türkiye’deki darbe ve sonrasındaki gelişmelerle ilgili tam olarak hangi konularda endişelendiği sorusu üzerine, şöyle devam etti:
“Benim kaygılandığım noktalar şunlar: Her şeyden önemlisi, (darbe girişiminin) bu çok önemli bölgede bizim yaptığımız operasyonlar üzerinde etkisi olacak. Türkiye’ye üs ve kaynaklar konusunda çok bağımlı olduğumuz aşikâr. Dolayısıyla bu konuda endişeliyim. Ortak çalışma seviyemizi, işbirliğimizi etkileyeceği konusunda endişelerim var. Ki açık söylemeliyim, işbirliğimiz mükemmeldi. Benim en çok endişe duyduğum iki alan bunlar... EUCOM’daki (ABD’nin Avrupa bölgesinden sorumlu) meslektaşım Muharip Komutan General Curtis Scaparrotti ile bu meselenin üzerinde çalışmaya devam edeceğiz.”
‘İNCİRLİK’TEKİ FAALİYETLERİMİZ ENGELLENDİ’
NBC News Dış Haber Temsilcisi Richard Engel’in, “Şu an sadece ileriye doğru bakıp, durum tahlili yapıp, ‘bu, gelecekte endişeleneceğimiz meselelerden biridir’ mi diyorsunuz? Yoksa operasyonları başlatabilme ve işbirliği yapabilmeye engel olacak hâlihazırda bir şeyler oldu mu?” sorusu üzerine General Votel şu cevabı verdi: “Bunları zaten gördüğünüzü düşünüyorum, bir kısmı basına da yansıdı, İncirlik Hava Üssü’ndeki bazı faaliyetlerimize yönelik kısıtlamalar geldi. Örneğin, elektrik ve yakıt ikmali kesildi. Bu mesele düzeltildi, şu an yeniden normal operasyonlarımıza dönmüş gibiyiz. Üzerinde çalışmalar yaptığımız başka yerler de var. (Darbe girişimini) takip eden faaliyetler konusunda devam eden bazı anlaşmazlıklar, operasyonlarımızı etkiliyor. Bu durumu iyileştirmenin, üstesinden gelmenin yolları var şu an elimizde. Bunlar kısa vadeli sorunlar ama ben asıl olarak uzun vadeli sorunlar konusunda endişe duyuyorum...”
‘MUHATAPLARIMIZ TASFİYE EDİLDİ’
Aspen Güvenlik Forumu’nun ilerleyen saatlerinde konuşan ABD Ulusal İstihbarat Direktörü James R. Clapper de benzer ifadeler kullanarak, darbe girişiminin ve hükümetin karşı operasyonlarının “Türkiye’deki güvenlik aygıtının tüm kesimlerini” etkilediğini söyledi. CNN Ulusal Güvenlik Temsilcisi Jim Sciutto’nun, “IŞİD’e karşı savaş nasıl etkilenecek? Türkiye içinde bir bölünmüşlük var: Darbe girişimini takip eden tasfiyeler... Siz de söylediniz, General Votel’i de dinledik, Türkiye’deki askeri bağlantılarımız şu an hapse atılıyor. Kontrterör bağlantılarımız şu an hapiste. İncirlik’i kullanmak istiyoruz, elektrik yok...” yorumu üzerine konuşan Ulusal İstihbarat Direktörü Clapper, “Evet, doğru, muhataplarımızın birçoğu tasfiye edildi ya da tutuklandı. Hiç kuşku yok, bu nedenle Türklerle işbirliği gerileyecek ve daha da zorlaşacak. Bu durum, bizim istihbarat alanında da kesinlikle geçerli, özellikle de kontr-terörizm konusunda...” dedi.
‘MUSUL VE RAKKA OPERASYONLARI ÖNCESİ KÖTÜ OLDU’
CNN temsilcisi Sciutto’nun, “Türkiye’deki bu gelişmelerin zamanlaması harika! Musul’a yönelik harekât geliyor, Rakka’ya yönelik operasyon planlanıyor. Sınır konusunda endişeler var. Bu tür şeyler için(darbe/tasfiye) kesinlikle çok kötü bir zamanlama, değil mi?” şeklindeki sorusu üzerine James R. Clapper, “Evet, doğru söylüyorsun. Bu, iyi bir gelişme değil” dedi.
‘ABD’NİN OPERASYONLARINDA TÜRKİYE HAYATİ ÖNEMDE’
CENTCOM Komutanı Joseph Votel de Türkiye’nin NATO’nun bütün faaliyetlerinde, uzun süreli ve hayati önemde bir müttefiki olduğunu hatırlattı ve Türkiye’nin jeopolitik konumunun önemi üzerinde durdu. Votel, “Türkiye, askeri varlıklarımızı konuşlandırabildiğimiz ve buradan Suriye ya da Irak’a doğru harekete geçirebileceğimiz ya da askeri operasyonlar yapabileceğimiz bir yer olmanın ötesinde... Bölgede yaptığımız güvenlik operasyonlarıyla bütünleşmiş durumdalar. Bizim IŞİD algımız ve yabancı savaşçıları nasıl hareket ettirdikleri ile ilgili sağladığımız istihbarat konusunda faydalanan taraftalar. Ve onlara verdiğimiz bilgiler çerçevesinde sınır hatlarında yaptıklarıyla istihbaratımıza yanıt da verdiler. Bu nedenle yaptığımız işlerde hayati bir öneme sahipler” diye konuştu.
Wall Street Journal gazetesi açıklamayla ilgili haberi, “Pentagon’un müttefikleri darbeye karşı yürütülen harekât sırasında tutuklandı” başlığıyla verdi ve haberde, “ABD ordusunun Türk ordusu içindeki en yakın müttefikleri, darbe girişimi sonrası hapse atıldılar”, “ABD’nin Ortadoğu stratejisi zora girdi” ifadelerini kullandı.
‘PUTİN, TÜRKİYE İLE NATO’NUN ARASINI AÇMAK İSTİYOR’
CNN temsilcisi Sciutto ile ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Clapper arasındaki sohbette asıl olarak Rusya ve ABD arasında devam eden adı konulmamış savaş konuşuldu. CNN temsilcisi Sciutto’nun, “Onun(Putin) bir stratejistten ziyade fırsatçı olduğunu söylediniz. Şu an, İngiltere’nin ayrılma kararıyla(Brexit) birlikte AB içinde bir bölünmüşlük var, Türkiye içinde gerçek anlamda bölünmeler söz konusu, bu nedenle de NATO içinde bölünmeler yaşanıyor. Avrupa’da, ABD’nin zayıf olduğuna dair algılar var. Rusya’nın bu durumlardan faydalanarak Baltık Bölgesine yönelmesi konusundaki endişeleriniz nelerdir?” sorusu üzerine Clapper, “Bence şu an Türkiye, Putin’in avantaj sağlamak için bugün ve yıllar içinde göstermeye çalışacağı fırsatçılığına çok güzel bir örnek oluşturuyor. Geçen Kasım ayındaki uçak düşürme mevzusuyla ilgili öpüşüp barışmanın yolda olduğunu düşünüyorum. Rusların, Türkiye’ye yönelik Rus turizmini yeniden başlatacağını düşünüyorum. Rusya’nın Türkiye’ye koyduğu birçok ekonomik yaptırım sonlandırılacak. Putin bir fırsatçı olduğu için, Türkiye ile Batı’nın, özellikle de Türkiye ile NATO’nun arasını açacak bir yol görürse, bunu yapacaktır.”
‘TÜRKİYE UMARIM NATO’DA KALIR’
Türkiye’nin NATO’da kalmasını umduğunu söyleyen Clapper şu sözlerle devam etti: “Türkiye’nin şu an NATO ile arasını açmak istemeyeceğini değerlendiriyorum. NATO’nun onlara sağladığı koruma ve güvenliği ellerinde bir koz olarak görüyorlar. Yani en azından böyle olmasını umuyorum. Çünkü Türkiye’nin NATO’nun üyesi olarak kalması hayati önemde...”
Şafak TERZİ
Aydınlık/30.07.2016
