Rusya Devlet Başkanı'nın Askeri Teknik İşbirliği'nden sorumlu Danışmanı Vladimir Kojin, "Rusya ve Türkiye'nin S-400 füzelerine ilişkin kontratı imzaladık" dedi.
Peki bu S-400'ler nedir? S- 400 alımı Türkiye'nin NATO ile ilişkilerini ne yönde etkiyecek? Türkiye neden S- 400'leri tercih etti? S- 400'ler NATO'ya entegre edilecek mi? Bu soruların cevaplarını sizin için derledik.
1- S- 400 GÖRÜŞMELERİ NE ZAMAN BAŞLADI?
Türkiye hava savunma sistemini güçlendirmek için bir ihale sürecine girdi. ‘Yurt Dışı Hazır Alım’ yöntemiyle çıkılan T-LORAMIDS projesi ihalesine; ABD, Rusya, Çin firmaları ile İtalya & Fransa ortaklığına ait bir firma başvurmuştu. 2012 yılında, teknik puantaj sıralaması ortaya çıkmış ve Çin firması birinci sırada yer almıştı. Resmi bir açıklama yapılmasa da ilerleyen dönemde Türkiye'nin ihaleyi Çin'e verdiği yönünde haberler basına yansımıştı.
Bu sürecin arkasında Türkiye ve Rusya arasında uçak krizi çıkmış ve bu kriz kısa sürede çözülmüştü. İki ülke arasında bu krizin çözülmesiyle birlikte daha önce Türkiye'nin 'hava savunma sistemleri' ihalesine katılan Rusya ile S- 400 görüşmelere başlanıldı.
2- TÜRKİYE'NİN S- 400'E İHTİYACI VAR MI?
Türkiye’nin füze sistemi ihalesine çıkmasının arka planında yatan iki temel husus vardı:
Birincisi, ‘Dünya, füze teknolojisi ve savunmasında nereye gidiyor?’ sorusuna cevap bulmak;
ikincisi ise, ilk sorunun ortaya koyduğu cevaplar çerçevesinde, ‘Türkiye’nin hava savunma sisteminin ne durumda olduğunu’ tespit etmekti. Yapılan çalışmalar neticesinde Türkiye’nin yurt içi savunma sanayisinin güçlendirilmesinin gerekliliğine karar verildi. Uzmanlara göre Türkiye'nin elinde bulunan hava savunma sistemi füzesi 1959 tarihli ve ABD menşeli ‘Nike Hercules’ füzeleri olması, konunun aciliyetini fazlasıyla yansıtmaktaydı ve Türkiye, günümüz muharebe şartlarında savunma kabiliyeti çok düşük olan ve etkinliğini yitiren bu füzelerin yerini modern füzelerle ikame etmek zorundaydı. (1)
3- S- 400 ANLAŞMASI TÜRKİYE- NATO İLE İLİŞKİLERİNİ NASIL ETKİLER?
S-400 hava savunma sisteminde imzaların atılmasıyla birlikte Türkiye, modern Rus hava savunma füze sistemini alan ilk NATO üyesi oldu. Uzmanlara göre bu durum Türkiye ve NATO arasındaki ilişkilerin tekrardan gözden geçirilmesine neden olacak. Çünkü Türkiye, modern hava füze savunma sistemi S- 400'de Rusya'yla imzaları atarak NATO bloğunu delen ilk ülke olmaz özelliği taşıyor.
4- S- 400'LER NATO'YA ENTEGRE EDİLECEK Mİ?
S- 400 füzeleri NATO'ya entegre çalışmayacak. CHP İzmir Milletvekili Aytun Çıray’ın füze ihalesine ilişkin verdiği 7/58111 sayılı yazılı soru önergesine, Savunma Bakanı İsmet Yılmaz tarafından 9 Şubat 2015 tarihinde verilen cevapta; Bu sistemin Türkiye’nin savunması için sadece milli sisteme entegre edilip, NATO’ya entegre edilmeksizin kullanılacağı ve TSK üst komuta kademeleri ile bağlantısına ve entegrasyonuna yönelik iş paketinin milli olarak yetkilendirilmiş firma tarafından yurt içinde yapılacağı kaydedilmişti.
5- S- 400'ÜN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?
S-400, 300 kilometre yükseklikte hedefleri vurabilecek kapasitede. İkinci ayırıcı özelliği ise 'ateşle ve unut' kabiliyeti. Füzeleri üzerinde hedefe kitlenip yok etmesini sağlayan bir cihaz var. Amerikan sistemlerinin aksine, S-400'ün hedefi izlemesi gerekmiyor. Ayrıca S-400 ufuk çizgisinin ötesindeki hedefleri vurabilen tek füze savunma sistemi.
S-400'de radar olarak S-300 sisteminde kullanılan 64N6 ve 76N6 radarlarının gelişmiş bir türevi olan 96L6'yı kullanılır. S-400 füze sisteminde komuta merkezi aynı anda 6 bataryaya komut verebiliyor ve her batarya 12 fırlatma aracına komuta eden bir 96L6 radara sahip. Bu radarlar hayalet uçak olarak tabir edilen hedefleri izleme ve bu hedeflere kilitlenme yeteneğine sahiptir. (2)
6- TÜRKİYE NEDEN S- 400'Ü TERCİH ETTİ?
Uzmanlar göre Türkiye’nin bu hava savunma füzeleri istemesinin sebebi sadece balistik füzelere karşı önleme amacı değil, esasında bu füzeler iki tür hedef gözetmektedir. Hedeflerin yüzde 70’i ‘hava soluyan araçlar’ olup; bunlar daha ziyade, başta ‘seyir füzeleri’ olmak üzere, İHA, savaş helikopteri, savaş uçağı vb. tür hava araçlarıdır. Geriye kalan yüzde 30’luk hedef grubunu ise, balistik füzeler oluşturmaktadır. Bu projede, teknik şartnamede yer alan hususların yanı sıra; Türkiye açısından hassasiyet arz eden ve tercihinde çok belirleyici olması beklenen bir takım kriterler söz konusudur. Bunlar; ortak üretim şartı, teknoloji transferi, yerli katkı payı, teslim süresi ve fiyat avantajı olarak sıralanabilir. Türkiye aynı zamanda ekonomik olarak en iyi teklifi Çin'den sonra Rusya'dan almıştı.
7- S- 400'Ü HANGİ ÜLKELER KULLANIYOR?
S- 400 hava savunma füze sistemleri sadece Rusya'da kullanılmaktadır. 2009 senesi itibariyle iki tabur konuşlanmıştır. 2011 yılında Moskova'nın kuzeyine iki tabur daha yerleştirilmiştir. Türkiye bu füzeleri Rusya'dan sonra kullanan ilk ülke olacaktır.
1- Merve Seren- Türkiye'nin Füze Savunma Sistemi
2- Sputnik News
aydinlik.com.tr/12.09.2017
