Gazetenin birinci
sahifesinde dış politika ile ilgili 4 başlık göze çarpıyor:
1) “Başvekil
Yunanistanda Hararetle Karşılandı”
2) “Üç
dost devlet Nazırı”
3) “Kardeş
Iranla yapılan yeni muahedeler (andlaşmalar)”
4) “Büyük
Şefimizin doğum günü”
Bu dört başlıkla ilgili
olarak birinci ve üçüncü sayfada ayrıntılı bilgiler veriliyor.
·
Birinci haberde Başvekil İsmet İnönü’nün Yunanistan’a yaptığı
ziyaret anlatılıyor:
“….Cumhur
Reisi Atatürkün doğduğu evi ziyaret etti. Bu esnada Başvekilin maiyetinden
birisi bir hatıra olmak üzere evin bahçesindeki dut ağacından bir dal kopardı
ve Başvekil bu dalı beraberinde aldı.
İsmet İnönü Selanikte bir gezinti yaparak
istasyona geldi ve 13.15’te Atinaya hareket etti.
Selanik baştanbaşa Türk bayraklarile
donanmıştı. İstasyonda gelip giderken Başvekil ahali tarafından heyecanla
alkışlandı. Şehirde dolaştığı esnada da ahali küme küme geçtiği sokaklara toplanarak
Türkiye Başvekilini yaşa sadalarile alkışlıyordu.
Atina
24 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan)- Başvekilimiz İsmet İnönünü
hamil bulunan hususi tren geceyarısından sonra saat birde Larisa istasyonuna
vasıl oldu. İstasyonda başlarında Başvekil General Metaksas olduğu halde, bütün
Nazırlar, Belediye Reisi, Belediye meclisi azaları, kara, deniz, hava
erkanıharbiye reisleri, ordu kumandanları, Hariciye Nezareti şube direktörleri,
Romanya, Yugoslavya elçileri ve onbinlerce ahali bulunuyordu.
Başvekil İsmet İnönü trenden inerken Atina
muhafızlığı mızıkası ile Belediye ve Şehir bandoları hep birden Türkiye marşını
çalmaktaydı. Efzun alayına mensub kıtalar tarafından selam resmi ifa
edilmiştir. İsmet İnönü trenden iner inmez Başvekil Metaksas kendisine doğru
ilerlemiş ve iki Başvekilin müsafahası pek samimi olmuştur. İstasyonda bulunan
halk hep bir ağızdan "YAŞA!" diye bağırıyorlardı.
…İstasyonda
birkaç dakika istirahatten sonra öndeki otomobilde iki Başvekil bulunan
müdebdeb bir alay; tenvir edilmiş caddelerden geçerek Başvekil İsmet İnönünün
misafir edileceği Büyük Britanya Oteline geldi.
Alayın geçtiği bütün sokaklarda vaktin geç
olmasına rağmen halk beklemekte idi. Atina ahalisi kalbden gelen bir heyecanla
Türkiye Başvekilini alkışladı.
Atina
24 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan, telefonla)- Yarın (bugün)
öğleden evvel Başvekilimiz İsmet İnönünü Kral Majeste Jorj kabul edecek ve
şerefine bir öğle ziyafeti verecektir.
……..
Atina
24 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan)- Başvekil İsmet İnönü Yunanistan
topraklarından geçerken her tarafta istasyonlara biriken halkın coşkun ve
candan alkışları ile karşılanmıştır. Bu candan tezahürat Atinaya yaklaştıkça
artmıştır. Bilhassa Atinaya dört saat mesafede Yanukladiya’da Başvekilimiz çok
büyük bir heyecanla karşılanmıştır. Bu istasyonda İsmet İnönü trenden inerek:
"-Yaşasın
Türkiye ! Yaşasın Atatürk ! Yaşasın İsmet İnönü ! " diye haykıran halka
teşekkür etmiş, kendilerile görüşmüş ve o da bilmukabele: "Yaşasın
Yunanistan !" diye bağırmıştır.”
Başkomutanlık Meydan
Muharebesi’nin üzerinden henüz 15 yıl, Cumhuriyet’in kuruluşunun üzerinden ise
henüz 14 yıl geçmemiş; Birbiriyle kısa bir süre önce savaş halinde olan iki
ülke arasındaki samimiyeti görüyor musunuz ? Genç Cumhuriyet’in Başbakanı nasıl
bir törenle karşılanıyor ? Karşılama heyetine dikkatinizi çekerim: Başbakan’ın
yanısıra tüm bakanlar, Belediye Başkanı, Belediye Meclisi Azaları, Kuvvet
Komutanları, halktan binlerce kişi ve ilginçtir, karşılamada Romanya ve
Yugoslavya Elçileri de bulunuyor ve saat gecenin biri !!! Ve Yunanistan
Başbakanı, İsmet İnönü’ye kalacağı otele kadar refakat ediyor. Gecenin o
saatinde halk sokaklarda Türkiye Başbakanı’nı alkışlıyor. Hele, Atina’ya dört
saat mesafedeki Yanukladiya’da İsmet İnönü’nün kendisine gösterilen tezahürata
karşılık trenden inip, “Yaşasın Yunanistan !” diye bağırması heyecan verici !
Gazetenin
üçüncü sayfası, Yunan basınının ziyaret konusundaki yorumlarına yer veriyor:
“Yunanlı meslektaşların çok samimi neşriyatı
Atina
24 (A.A)- Atina ajansı bildiriyor:
Elen efkarı umumiyesinin hissiyatına tercüman olan
gazeteler, Türkiye Başvekili İsmet İnönünün Atina’yı ziyaretini çok büyük bir
sevinçle selamlamakta ve bu vaziyetin, iki memleketi birbirine bağlıyan sıkı ve
itimadlı dostluğun yeni bir tezahürü olduğunu tebarüz ettirmektedir.
Elefteron
Vima gazetesi diyor ki:
"Tahakkuku için en mühim rollerden birini
İsmet İnönünün oynadığı tarihi Türk- Elen paktının imzasından beri, iki
memleket arasındaki münasebetler öyle bir inkişafa mazhar olmuştur ki Türk
nazırlarının Atinayı ve Elen nazırlarının Ankarayı ziyaretleri, her defasında,
beynelminel siyasetin bütün meselelerinde iki memleket arasındaki sıkı iş
birliği münasebetlerindeki samimiyeti gösteren yeni bürhanlar halinde tecelli
eyliyecektir. Türkiye Başvekilinin bu yeni ziyaretininde bu manayı ihtiva
etmekte olması dolayısile, Elen hükümet Merkezi ahalisi, İsmet İnönünü, dost ve
müteffik bir hükümetin reisi sıfatile sevinçle selamlar."
Etniki
Gazetesi diyor ki:
"İsmet İnönü, kendisine yapılacak resmi
kabul merasiminden başka ayrıca, bu ziyaretini iki memleket arasındaki sıkı
dostluk bağlarının yeni bir bürhanı olarak telakki eden Elen Milleti tarafından
büyük bir sevinçle karşılanacaktır. İki hükümeti birbirine bağlayıcı dostluk
iki milletin kalbinde de yer etmiş bulunmaktadır….."
Estia
Gazetesi başmakalesinde yazıyor:
"Yeni Türk devletinin prensip ve ülkülerine
bağlı olan Başvekil İsmet İnönü Türk- Yunan dostluğunun ne kadar samimi ve müstekar
ve bu prensiplere uygun olduğunu takdir etmektedir. Türk- Yunan dostluğu yalnız
beynelminel değil aynı zamanda fili ve hakiki bir manayı ihtiva ediyor. Mümtaz
misafirimiz, başlıca amillerden biri olduğu böyle bir dostluğun manasını pek
iyi anlamaktadır. Bu büyük siyaset adamı ve diplomat Türk- Yunan dostluğuna
muazzam hizmetlerde bulunmuştur. Bu hizmetleri fevkalade takdir eden Yunan
milleti, Türkiye Başvekilini Yunanistanın candan dostu olarak
selamlamaktadır."
Her iki taraf arasındaki
dostluk havasına ve Türkiye Başbakanı’na gösterilen saygı ve sevgiye
dikkatinizi çekerim !!!
·
Birinci sayfadan seçtiğimiz
“ÜÇ DOST DEVLET NAZIRI” başlıklı ikinci haberde, “İtalya
Hariciye Nazırile Romanya ve Bulgaristan Başvekilleri 29 teşrinievvel
Cumhuriyet Bayramında Ankarayı ziyaret edecekler” denilmektedir.
İtalya, Romanya ve
Bulgaristan için “dost devlet” kavramı kullanılmaktadır. İkisi komşumuz bu üç
ülkenin Başbakan ve Dışişleri Bakanlarının 29 Ekim kutlamaları için Türkiye’ye
gelecekleri haber verilmektedir. Genç Cumhuriyet’e gösterilen ilginin başka bir
örneği…
·
Seçtiğimiz “KARDEŞ İRANLA
YAPILAN YENİ MUAHEDELER BUGÜNLERDE MECLİSTE TASDİK EDİLECEK” başlıklı üçüncü
haberde de, “Tahranda imzalanan mukaveleler iki komşu memleket arasındaki
yakınlaşmayı bütün şümulile tamamlayacaktır. denilmektedir.
Batı komşuları ile yukarıda
örneğini gördüğümüz dostane ilişkiler sürdürülürken doğu’da da “kardeş ülke”
tanımlamasını yaptığımız İran’la başka bir heyet andlaşmalar imzalamaktadır.
·
Birinci sahifeden seçtiğimiz
son haber Atatürk ile ilgili (gördüğüm kadarı ile benim taradığım zaman aralığında gazetede Atatürk çok fazla
haber yapılmıyor !!)….”BÜYÜK ŞEFİMİZİN DOĞUM GÜNÜ” başlıklı kısa haberde, “İngiltere
Kralı Majeste George, Atatürkü
telgrafla tebrik etti” denilmekte ve telgrafların içerikleri 3.sayfada
verilmektedir:
Türkiye Reisicumhuru
ANKARA
Doğum gününüzün yıldönümü münasebile ekselansınıza
kalbi tebriklerimi ve aynı zamanda sıhhat ve uzun ömürler temennilerimi
takdimle samimi bir zevk duyarım.
Altıncı George
Atatürk’ün
verdiği yanıtta aynı haber içeriğinde yer alıyor:
Majeste Altıncı George
LONDRA
Doğumumun yıldönümü münasebetile Majestelerinin
göndermek nezaketinde bulundukları telgraftan ziyadesile mütehassis oldum.
Majestelerinin kalbi tebrik ve temennilerinden dolayı samimi surette teşekkür
eder ve gerek kendilerinin ve gerek majeste Kraliçenin şahsi saadetleri
hakkında en hararetli temennilerimin kabulünü rica eylerim.
Atatürk
O zamanlar dünyanın hala en
güçlü ülkesinin kralı, telgraf çekerek Atatürk’ün doğum gününü kutluyor ve
Atatürk de son derece samimi ve nazik bir üslubla yanıt veriyor.
Yukarıdaki örneklerde; yeni
kurulmuş “Cumhuriyet” in, özellikle komşu ülkelerle oluşturmuş olduğu dostane
ve samimi havayı, özellikle İsmet İnönü’nün Yunanistan’ı ziyareti esnasında
gerek Yunan Hükümeti’nin, Yunan Basının ve Halkının gösterdiği sevgi ve
saygıyı, zamanın en güçlü ülkesinin kralının bile Atatürk’ün doğum gününü
kutlamayı ihmal etmediğini gördük, 1937’lerde yaşamadığımız için hayıflandık ve
kendi kendimize, “BİZ BUGÜNLERE NASIL GELDİK YAHU ?” diye sorduk. Bunlar mı
devlet adamı, yoksa onlar mı ? Etrafımızda dost bırakmadılar da…
