Cuma günü ABD’nin önemli dış politika dergisi Foreign Policy’de yayınlanan bir yazıya göre, Trump Erdoğan ile görüştüğünde Rakka’yı Suriyeli Kürtlerle alacağını söyleyecek. Yazının uzun bir özeti aşağıda:
Trump yönetimi IŞİD’in Rakka’dan temizlenmesi için -Türkiye’nin itirazlarına rağmen- Amerika destekli YPG militanları ile operasyonu yürütmeye hazır. Başkan Trump bu durumu Türkiye’deki mevkidaşı Tayyip Erdoğan’a bu ay gerçekleşecek Beyaz Saray ziyareti sırasında iletmesi bekleniyor.
Savunma bakanlığı yetkililerinin verdiği bilgiye göre Obama yönetimi döneminde planlanan ve uzun süredir ertelenen operasyonu Kürtlerle götürme projesi, Erdoğan’ın ziyaretinin ardından devreye sokulacak.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığının Savunma Bakanı Jim Mattis’e Suriyeli Kürt güçleri silahlandırmak için gereken kararın imzalanması için talep gönderildi. Matti bu talebi imzaladığında Başkan Trump’ın da saldırı için izin vermesi gerekiyor. Yetkililer ve uzmanlar Trump’ın komutanlar tarafından teklif edilecek planı neredeyse kesin şekilde imzalayacağını belirtiyorlar.
Amerika hava kuvvetleri ve topçuları tarafından desteklenen Arap ve Kürt militanlarından oluşan karışık bir savaşçı grubu tarafından yürütülecek plan Trump’ın masasında. Obama yönetimince de bu plan daha az Amerikan kuvveti kullanarak Rakka’yı özgürleştirebilecek en etkili yöntem olarak görülmüştü. Ancak Türkiye bir Arap şehrinin Kürtler tarafından özgürleştirilmesine karşı çıkıyordu. Obama yönetimi de hem 15 Temmuz’dan sonra Türkiye ile oluşan hassas ilişkiler hem de Trump yönetiminin göreve gelmesine çok az bir süre kalması sebebiyle bu adımı atmamıştı.
Obama yönetimindeki üst düzey yetkililer Trump’ı yemininden önce bu konu hakkında brif etmişlerdi. Hatta bu konunun ülkenin en önemli ulusal güvenlik sorunlarından biri olduğunu iletmişlerdi. Ancak başkanın IŞİD’i yok etmek için acilen aksiyon alacaklarını söylemesine rağmen Trump yönetimi planı savaş stratejisini belirlemek adına uzun süre erteledi.
Bu süre zarfında da Ankara Washington’da lobi çalışmalarına başladı. Rakka operasyonu için daha önce denenmemiş Özgür Suriye Ordusu ile çalışmayı önerdi. Ancak Amerikan yönetimi Türk tarafının askeri olarak vereceklerinden tatmin olmuş değil. Bu nedenle yine de en etkili yöntemin bu operasyonda Kürtler ile çalışmak olduğunu düşünüyorlar. Ancak Türkiye – ABD ilişkilerinin yara almaması adına da Türkiye’de geçen ay yapılan anayasa referandumundan önce aksiyon almadılar.
Türkiye – ABD ilişkileri 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana oldukça hassas bir denge üzerinde seyrediyor. Darbe girişiminden sonra askeri, akademik alanda ve devlet kadrolarında çok büyük bir görevden alma dalgası başladı. Bazı Türk yetkililer de halkın desteğini konsolide etmek için darbe girişimi içerisinde Amerikalı komutanların olduğunu da söylediler.
Ayrıca geçen ay Suriye’de Kürtlere yapılan saldırıda 18 Amerikan destekli militan öldürüldü, hem de Amerikan güçlerinin yaklaşık 10 km yakınında bir alanda. Geçen ay ABD Avrupa komutanı Curtis Scaparrotti Hulusi Akar’a Türk tarafının yaptığı operasyonların ne kadar tehlikeli olduğunu iletti. Çünkü operasyon Amerika tarafına bir saatten önce haber veriliyor ve bu Amerikan kuvvetlerinin aksiyon alması için kritik bir süre.
En son olarak bu Çarşamba, Erdoğan’ın danışmanlarından İlnur Çevik gerektiği takdirde ABD askerinin de vurulabileceğini söyledi. Bir gün sonra geri adım atsa da Pentagon sözcüsü Eric Pahon bu ifadeyi sorumsuz ve kabul edilemez bulduklarını ifade etti.
Türkiye’nin buradaki en büyük çekincesi terörist bir organizasyon olarak gördükleri PKK’nın bir uzantısı olan YPG’nin Rakka’nın temizlenmesinden sonra yönetimi eline geçirmesi ve devamında da bir Kürt devleti kurulma olasılığı. Amerika ile anlaşılamayan en önemli nokta ise tam da burada çünkü ABD YPG’yi bir terörist unsur olarak görmüyor ve PKK’dan farklı tutuyor. Ancak Türkiye’nin endişelerini giderme adına da Rakka’nın IŞİD’den kurtarılmasından sonra YPG’nin de Rakka’dan çıkacağını temin ediyor.
Rakka savaşının çok zor olacağı aşikar. IŞİD’in Musul’da olduğu gibi kanlı bir taktik deneyeceği tahmin ediliyor. Irak kuvvetleri Ekim 2016’da başlattıkları operasyonla şehrin batısını IŞİD’den temizlemek için hala savaşıyor ve şimdiden büyük kayıplar verdiler.
Amerikan üst düzey komutanları ise IŞİD’in şu anda çok kırılgan bir yapıda olduğunu, çoğu militan Musul’da köşeye sıkışmışken Rakka saldırısının örgüte büyük darbe vuracağı kanısındalar.
Amerika’nın bu operasyondaki en büyük motivasyonu ise tabii ki ulusal güvenlik. Rakka’nın şu anda IŞİD’in dış operasyonları için çok elverişli bir saha olduğunu ve batıda yaşanabilecek potansiyel bir terörist saldırının önlenebilmesi için operasyonun gerekli olduğunu düşünüyorlar.
Osman Bilgin
WASHINGTON HATTI / 05.05.2017
