Donald Trump'ın 2016 Kasım ayında ABD başkanı seçilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yüz yüze yaptığı ilk görüşmede, masada, öncelikli olarak YPG'nin silahlandırılması kararı ve Gülen'in iadesi konusu vardı.
İki liderin Oval Ofis'te medya mensuplarına görüntü verdiği anlarda Trump'ın sarf ettiği "Uzun ve zorlu bir görüşme olacak" sözleri bu gündemin ağırlığına işaret eder nitelikteydi.
Sonrasındaki ortak basın toplantısında ilk sözü alan evsahibi Trump,"Türkiye ile çok iyi ilişkilerimiz var, bunları daha da iyi hale getireceğiz" dedi.
Erdoğan ise YPG ve Fethullah Gülen ile ilgili eleştirilerini ve taleplerini sıraladığı basın toplantısını, "Bugün temelleri atılan yeni dönemin ülkelerimiz açısından hayırlara vesile olmasını diliyorum" diyerek bitirdi.
Ancak BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan analistler, bu olumlu hava ve mesajların özellikle Türkiye'nin ABD'den beklentileri bağlamında somut bir karşılığı olmadığını düşünüyorlar.
German Marshall Fund of the United States Ankara Ofisi Direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, basın toplantısında ortaya çıkan resmin, iki ülkenin "mutabık olmamak konusunda mutabakat sağladığını" gösterdiğini söylüyor.
Heyetler arası görüşmenin de önemli olduğunu söyleyen Ünlühisarcıklı, "Sonuç olarak Trump hiçbir şey söylemedi. Türk- Amerikan ilişkilerinin geçmişinden bahsetti. Türkiye ile ilgili güzel şeyler söyledi. Buna mukabil Türk tarafının dile getirdiği konularla ilgili hiçbir şey söylemedi" diyor.
Ünlühisarcıklı basın toplantısında yapılan açıklamalar üzerinden durumu şöyle değerlendiriyor:
"Erdoğan Türkiye'nin bütün taleplerini tek tek ve uzun uzun ve net şekilde sıralarken bunlarla ilgili Trump yönetimini hiç suçlamadı. Geleceğe dönük beklentisini dile getirdi. Ben bunu şöyle okuyorum: Türkiye'nin beklentileri sabit. Trump bunları yerine getirmiyor ama Türkiye de Trump yönetiminin bunları yerine getirmemesine çok sert tepki göstermiyor."
Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin tarihinden uzun uzun bahseden Trump'ın "PKK ve IŞİD ile mücadele" dışında güncel konulara değinmemesini Ünlühisarcıklı, "Bunlarla ilgili Türkiye'ye verebileceği hiç iyi haber yoktu" şeklinde değerlendirdi.
'Kontrollü basın toplantısı gerçekleşti'
Kültür Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Bora Bayraktar ise basın toplantısının Erdoğan ve Trump arasındaki 20 dakikalık kısa görüşme ile heyetler arasındaki toplantı arasında bir noktada yapılmasına dikkat çekiyor.
Bayraklar, "Bence esas görüşmeyi yapmadan önce bu basın toplantısını yaparak, heyetler arası görüşmede olası bir anlaşmazlık veya gelişebilecek olumsuz bir durumu basın toplantısına yansıtmamayı tercih ettiler. Kontrollü basın toplantısı gerçekleşti" diyor.
Basın toplantısında, "İlişkileri koparmama, bir anlaşmazlık varsa da hasar tespit yaparak devam etme iradesi gördüm" diyen Bayraktar, ABD'nin YPG'nin silahlandırılması kararının ardından Türkiye'yi sakinleştirmesinin de yollarını aradığını söylüyor.
Bayraktar, bununla birlikte önümüzdeki dönemde ABD ile ilişkilerinin, "Sıkıntılı, inişli - çıkışlı, krizli bir evre" olarak değerlendiriyor.
'Kapıda karşılanmak Erdoğan'ı rahatlattı'
Görüşmeler öncesi BBC Türkçe'nin sorularını yanıtlayan analistler, Fethullah Gülen ile ilgili "beklentiler" konusunda, ABD'nin Türkiye'yi rahatlatacak bazı adımlar atmasının olası olduğunu değerlendiriyordu.
Dr. Bora Bayraktar bu konuların detaylarının heyetler arası görüşmede konuşulacağını ve birkaç gün içerisinde de sonuçların anlaşılmaya başlanacağını belirtiyor.
Bunun yanında Trump'ın kısa konuşmasında değindiği tek güncel mesele PKK'ya karşı mücadele oldu.
Donald Trump ise YPG'nin ismini kullanmadığı açıklamasında "IŞİD ve PKK gibi terör örgütleri ile mücadelede Türkiye'ye destek veriyoruz" ifadesini sarf etti.
Bunların Türkiye'yi rahatlatmak için atılan adımlar olduğunu belirten Bayraktar, Erdoğan'ın Trump tarafından Beyaz Saray'ın protokol kapısında karşılanmasının ise Erdoğan'ı rahatlatan bir unsur olduğunu söylüyor.
Bayraktar, "Kapıda karşılanmak Erdoğan'ı rahatlattı. Kimya da tuttu Trump ve Erdoğan arasında" diyor.
Bayraktar iki ülkenin, "Anlaşmazlık ve rekabet alanını, işbirliği alanından ayırıp yeni bir ilişki biçimi oluşturmaya çalışacakları" bir dönemin başladığını, anlaşmazlıkların Suriye ile sınırlı tutulmak istendiğini vurguluyor.
Bayraktar, ABD'nin Türkiye'de PKK'ya karşı Ankara'yı, Suriye'de ise IŞİD'e karşı YPG'yi destekleme politikasının sürdürülebilir olduğu konusunda şüpheleri olduğunu belirtiyor.
16 Mayıs 2017
